छोटकरी यात्रामा लुभ्रको म्युजियम,(बिनोद खड्का)

रमाईलो थियो पेरिस शहरमा रमाईलो दिनको हाम्रो पहिलो घमाईलो साँझ जब हामीहरु न्योत्रे ड्याम क्याथेड्र्ल (ल्यतचभ म्बmभ ऋबतजभमचब)ि बन्द हुनै लाग्दा त्यतातिर पुगेका थियौं । भीडभाडमा नै क्याथेड्र्लभित्र छिरियो । भित्र साँझको प्रार्थना हुँदै थियो कि क्या हो भीडभाडमा पनि शान्ति थियो र छिटृै प्राथना सभा सकिएको संकेत मिलेको थियो । केही बेरमा नै क्याथेड्र्ल भीत्रका बत्तिहरु निभाईयो । तर बाहिरको घाम भने उस्तै थियो र साँझको समयमा पनि मध्य दिनको आभाष दिईरहेको थियो । क्याथेड्र्लको अगाडीको चोकभरी ठूलो संख्यामा रहेका पर्यटकहरुको चहलपहल उस्तै थियो । कोही आँउदै थिए कोही जाँदै थिए कोही पोज पोजमा फोटो खिचिरहेका थिए । हामीहरु जस्तै अरु थुप्रै चाँही चोकको एक भागमा बसेर थकाई मेटाउँदै थिए । फ्रान्सभित्रैका तथा सायद युरोपका अरु देश वा शहरवाट आएका हुन कि क्याहो भर्खरै बैश चढ्दै गरेका स्कुले केटीहरु र तीनका नखराहरु अनी तीनका मन जीत्न तीनकै अघिपछि गर्दै गरेका ती स्कुले केटाहरुको हावभाव र चहलपहल पनि हेर्न लायक थियो  । चोकको अर्कोपटृीबाट सीन नदी बहिरहेको थियो र त्यसमाथी मझौला खालका पानी जहाजहरु पर्यटकहरुलाई लिएर अगाडी बढीरहेका देखिन्थे । सीन नदीमा चल्दै गरेका साना पर्यटकिय पानी जहाज वा फेरीहरु आफैमा पनि एक आकर्षण थिए । शहरको पल्लो छेउँको गल्लीबाट एक पछि अर्काे गर्दै छत नभएका पर्यटक बसहरु मुल सडकमा एकनास छिरिरहेका देखिन्थे । सडकका फुटपाथमा हिडिरहने वटुवाहरुको भीड पनि उस्तै थियो । केही युगल जोडीहरु सीन नदीको किनाराका पर्खालका डीलहरुमा गफगाफ र माया साटीरहेका देखिन्थे । समग्रमा रमाईलो थियो यो घमाईलो साँझ र पेरिस सहरको यो चोक । हामी भने कहिले रात ओर्लेला र रातको खानातिर लागौला भन्ने सुरमा थियौ तर यहाँ भने घाम भाग्ने छाँटकाँट नै देखिएको थिएन । हामी पैदल हिड्न थाल्यौ । पेरिस शहरमा जता हिड्दा पनि केही न केही कला र कला झल्काउने सामाग्रीहरु देखिन्छ चाहे त्यो कुनै कलाकारको कला मात्र प्रदर्शनी गर्ने प्रयास गरिएको होस वा कुनै शासक वा ऐतिहासिक व्यक्तित्वको सालिक वा प्रतिमा होस । त्यसैले यहाँको पैदल यात्रा पनि आफैमा रमाईलो हुँन्छ ।
पटक पटक पेरिस शहर पुगे पनि लुभ्रको म्युजियम पुग्ने र त्यो भित्र घण्टौ हराउने मेरा रहरहरु अझै पुरा भएका छैनन । यसपाली म लुभ्रको म्युजियमको परिसरसम्ममात्र भए पनि पुग्ने रहरमा थिए । यद्यपी लुभ्रको म्युजियमभित्र छिरेर त्यहाँका सामाग्रीहरु हेर्ने सम्भावना भने थिएन किनकी यसका लागी त पुरै दिन उतै खर्चनु पर्छ रे तर मसंग त्यति खुकुलो समयको भने अभाव थियो । जे होस मलाई त्यो क्षेत्रसम्म मात्र भए पनि पुग्ने रहरहरु पलाएको थियो । फ्रान्सेली मित्र रुडोल्फ डिफोर्टको सहयोगले म र सहयात्री मीत्र विकास उनै रुडोल्फका साथमा पेरिस पुगेको तेश्रो दिन लुभ्र पुग्दा अत्यन्तै रमाईलो महशुस भएको थियो । संसारका ठूला तथा धेरै अवलोकन गरिएका म्युजियमहरु मध्येमा लुभ्रको म्युजियम पनि एक हो । कुनै समयको फ्रान्सको राजाको दरबार कालान्तरमा म्युजियममा परिणत भएको थियो । छेवैमा बहने पेरिस शहरको सीन नदीले यो म्युजियमको सून्दरतालाई अझै उत्कृष्टता दिएको महशुस हुँन्छ । पर्यटक, कला पारखी र ईतिहासप्रेमीहरुको मन जित्न सफल यो म्युजियम आफैमा पनि एक ईतिहास हो भन्दा हुन्छ । ईतिहासको पल्लो छेउदेखि १९ औ सताब्दीसम्मका करिब ३५ हजार सामाग्रीहरुलाई झण्डै साढे ६ लाख स्कावयरफिट क्षेत्रमा प्रदर्शनीमा राखिएको यो दरबार तत्कालिन राजा लुई चौधौले १६८२ मा छोडेर भर्सेलिज दरबारमा सरेपछि म्युजियममा परिणत भएको ईतिहास बताउँछ । १० अगष्ट १७९३ मा यो संग्राहलय ५३७ पेण्टिंग सहित प्रदर्शनीको लागी खुलेको थियो । भनिन्छ नेपोलियनको पालामा संग्रह बढेको थियो र यसको नाम नेपोलियन म्युजियम राखिएको थियो तर पछि उनको पत्तनसंगै उनले थपेका कतिपय संग्रहहरु तीनका वास्तविक मालिकहरुलाई नै फर्र्काईएको थियो । त्यसैगरी राजा लुई अठारौ र चाल्र्स दशौको पालामा संकलन अझै बढेको थियो । ईतिहासको विभिन्न कालखण्डहरुमा विभिन्न शासकहरुले भिन्दाभिन्दै प्रयोजनमा प्रयोग गरे पनि समयानुरुप यसको मर्मत सम्भार भईरहेको र आजको अवस्थासम्म पनि यस्को भौतिक संरचना र एैतिहासिक महत्वलाई पूर्णताका साथ नै लेराएको देखिन्छ । त्यसैले आजसम्म पनि यो म्युजियम त्यत्तिकै आकर्षित रहेको देखिन्छ ।
यस म्युजियमको एउटा आकर्षण मोनालिसाको पेन्टिंग हेर्ने मेरो रहर भने यसपाली पनि अधुरो नै रहेपनि मलाई लुभ्रको म्युजियमको परिसरले राम्रैसंग मन जित्न सफल भएको थियो । ठूलो संख्यामा पर्यटकहरु म्युजियम प्रवेसका लागी बाहिर लामो लाईनमा बसेका थिए । बाहिर पनि लुभ्रको म्युजियमको यो विशाल परिसर र अगाडीसम्म फैलिएको चोक, बगैचा र पार्कहरु भरि उत्तिकै संख्यामा आगन्तुक र पर्यटकहरुको भीड थियो । हामीलाई म्युजियम परिसर र अगाडीसम्मको कलात्मक सामाग्रीहरुको द्धष्यावलोकन र त्यसलाई क्यामेरामा कैद गर्नैका लागी पनि ३ घण्टा जती लागेको थियो । आफुलाई भने कुनै पनि नयाँ ठाँउमा पुग्यो कि आफ्नै देशको याद आई हाल्छ र आफनो देशमा त्यस्तै कुरा खोज्न मन लागी हाल्छ र हरेक पल्ट परिणाम सकारात्मक नै निक्लन्छ । यस्तो लाग्छ यो पेरिस शहरका मान्छेहरु दिनहुँ आउने यीनै हुलका हुल पर्यटकहरुको खर्चले नै आफ्नो खर्च निकाल्छन । त्यसो त हामी नेपालीहरुसंग नेपालमा पनि ऐतिहासिक र प्राकृतिक सामाग्रीहरुको कमी त कहाँ हो र अभाव वा कमी हो त प्रतिवद्धता र उपयोगको । हाम्रा तीन पुराना शहर काठमाण्डौ, भक्तपुर र पाटनसंग पनि प्रशस्तै एैतिहासिक सामग्रीहरु छन र पुरानो शहरको एक छेउवाट अर्को छेउसम्म घण्टौसम्म घुमाउनका लागी पर्याप्त एैतिहासिक सामाग्रीहरु छन । एैतिहासिक धरोहरको संरक्षण र सम्वर्धनमा ध्यान दिएर यी क्षेत्रमा कम्तीमा सरसफाईमात्र कायम गर्न सकेपनि यसवाट राम्रो कमाई लिन सकिन्छ भन्ने म स्वंय पर्यटन विषयको बिद्यार्थी भएको नाताले पनि ठोकुवा गर्न सक्छु । 
चार ईन्जिनवाला विशालकाय एयरबस ३४० विमानले पेरिसको चाल्र्स देगाल विमानस्थललाई छोड्दा अपरान्ह्को सबा चार जति बजेको थियो तर मेरो सोचाईका तरंगहरु भने त्यही फास्टफुड रेष्टुरेण्टमा पुगेको थियो । मेरा सहयात्री सहकर्मीका अनुसार ती ३ जना सहकर्मीहरु एक थियो पाकिस्तानी, अर्को थियो भारतिय पंजाबी र तेश्रो थियो बंगलादेशी । उसको भाषामा यी थिए कबुत्तर अर्थात परेवा जसलाई जसरी भएपनि विदेश जानु छ अनि धेरै कमाउनु छ । र यीनिहरुलाइ यहाँसम्म पुर्याउने थिए मानव ओसारपसारका दलालहरु जो मोटो रकम लिएर अवैध तरिकावाट पनि कसैलाई कही पनि पुर्याउने गर्छन । मलाई उसले यसो भनिरहँदा एउटा कुराले टोकिरहेको थियो कि किन धेरै मान्छेहरु विदेश नै जान र उतै घरजम गर्न लालायित हुन्छन आखिर के हुन्छ त्यो विदेशमा जुन कुरा आफ्नो देशमा हुँदैन । हेरेर ल्याउने हो भने सबै कुराहरु आफ्नै देशमा पाईन्छन आफ्नै देशमा श्रृजना गर्न सकिन्छन ।
  
 २६ मे २०११, पेरिस, फ्रान्स